Ön Çapraz Bağ Yaralanmaları

Ön çapraz bağ diz ekleminin içinde, her iki menisküsün arasında yer alan ve tibia kemiğinden femur kemiğinde doğru çapraz (oblik) bir uzanım gösteren bağdır. Bu bağ tibia kemiğinin femurun altından öne doğru kaymasını engeller. Dizin kendi içindeki mekaniği ve stabilitesi için önemli bir yere sahiptir. Ön çapraz bağ yaralanmalarından sonra menisküs yırtığı riski ve dejenerasyon yani eklemin kireçlenmesi riskinin arttığını gösteren çalışmalar mevcuttur.

·         Ön Çapraz Bağ yaralanması nasıl oluşur?    

Ön çapraz bağ yaralanması direkt travma ile ya da indirekt travma ile oluşabilir. Direkt travma ile oluşması bir darbe ile mümkündür. Düşme, çarpışma ya da bir yere çarpma soncunda dizin hiperekstansiyona gitmesi ya da femur kemiğinin dışa doğru dönmesi ile gerçekleşebilir. İndirekt travma ile de ayağın yerde sabit olduğu durumlarda dizin valgusa gitmesi ve gövdenin dışa dönmesi ile ön çapraz bağ yaralanmaları gerçekleşebilir.

·         Ön Çapraz Bağ  yaralanmasında ne gibi belirtiler oluşur?

Ön çapraz bağ yaralanması şüphesi olan hastalar olay esnasında bir ses duyduklarını sıklıkla dile getirirler. Bunun dışında;

 Dizde şişlik ve diz içine kanama

Ağrı

Boşa çıkma hissi

Hareket kısıtlılığı

Üzerine basamama

Topallama

Şikayetleri görülebilir.

·         Ön Çapraz Bağ yaralanmalarının tanısı nasıl konulur?

Ön çapraz bağ yaralanması şüphesi olan hastaların öyküsü yaralanma hakkında doktora bilgi verir. Yapılan fizik muayenesinde uygulanan birtakım testler ile ön çapraz bağ yaralanması olabileceği konusunda daha çok kuşku uyanır ve hem ön çapraz bağı hem de diz içindeki diğer yapıları kontrol etmek için MR değerlendirmesi gerekir. MR incelemesi ile şüphe duyulan ön çapraz bağ yaralanması görülerek tanısı konulmuş olur.

·         Ön Çapraz Bağ yaralanması için ameliyat şart mıdır?

Özellikle sporcularda yaralanma öncesi sportif faaliyet seviyesine erişmek için ön çapraz rekonstrüksiyonu ameliyatı gereklidir. Ayrıca ön çapraz bağın diz ekleminin biyomekaniğindeki öneminden ötürü osteoartriti ileri safhalarda olmayan hastalara da menisküs ve diz eklem kıkırdaklarının korunması ve diz kinematiğinin tekrar elde edilmesi için ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu önerilir.

·         Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu Ameliyatı nasıl yapılır?

Sıklıkla bölgesel anestezi altında yapılan bu ameliyat diz ekleminin artroskopik (kapalı) olarak muayenesiyle başlar. Daha sonra hastanın aynı taraf diz çevresinden ya da ayak bileği çevresinden alınan tendonu hazırlanarak ön çapraz bağı taklit edecek şekilde femur ve tibia kemiğinden açılan tünellerden geçirilir ve tünellerin sonunda bağın kemiğe tespit edilmesi ile son bulur. Böylece tibia kemiğinin femur kemiğinin önüne doğru kayması engellenmiş olur. Aynı ameliyatta varsa menisküs yırtığı, kıkırdak hasarı ya da diğer bağ yaralanmaları gibi eklem içi sorunlar da tedavi edilir. 

·         Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu Ameliyatından sonra hasta hemen ayağa kalkabilir mi?

Hastalarımız sıklıkla ameliyat günü akşamı ya da sonraki gün koltuk değnekleri ile ayağa kalkıp kendi ihtiyaçlarını giderebilirler. Üzerine basması ya da basmaması ameliyat esnasındaki tekniklere göre değişmekle birlikte sıklıkla üzerine basmasına izin verilir. Diz ekleminin hızlıca tüm hareketleri yapabilmesi için aşama aşama eklemin açılması ve dizi açıp kapatması sağlanır.

·         Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu Ameliyatından sonra Fizik Tedavi şart mıdır?

Hastamızın önceki sportif faaliyet düzeyine hızlıca erişmesi için ameliyattan hemen sonra başladığımız fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecini arttırarak devam ettiriyoruz. 

 

Aşağıdaki resimde, soldaki fotoğrafta ön çapraz bağ yırtığının MR görüntüsü, sağdaki fotoğrafta da artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu ameliyatı sonrası görüntüsünü görüyoruz.